2019թ. հունիսի 26-ին ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտում տեղի ունեցավ սեմինար «Հնչերանգը 4 բնույթի նախադասություններում` 3 լեզուների համեմատությամբ (հայերեն, ռուսերեն, անգլերեն)» թեմայով: Ինստիտուտի կիրառական լեզվաբանության բաժնի գիտաշխատող Գայանե Գրիգորյանը կարևորեց խոսքի հնչերանգի դերը հաղորդակցման գործընթացում և Հնչերանգն անվանեց լեզուների երաժշտություն: Նա ներկայացրեց իր փորձառական հնչյունաբանական հետազոտությունը, որի նպատակն է համեմատել հայերենի, ռուսերենի և անգլերենի հնչերանգները տարբեր բնույթի նախադասություններում: Ի դեպ, սա առաջին հետազոտությունն է, որ իրականացվել է 3 լեզուների նկատմամբ` ժամանակակից տեղեկատվական տեխնոլոգիաների կիրառմամբ, մասնավորապես ձայնի վերլուծության համակարգչային նոր ծրագրերի օգտագործմամբ:
Սկզբում խոսվեց հնչերանգի` որպես խոսքի շղթայի ռիթմիկական մեղեդային կառուցվածքի մասին, նշվեց, որ հնչերանգը ձայնի բարձրացումն ու իջեցումն է, շեշտակիր և անշեշտ վանկերի հաջորդական հերթագայությունը: Դա մեղեդու, տեմբրի, խոսքի արագության, շեշտի արտահայտման միասնությունն է:
Փորձառական հնչյունաբանական մասի նկարագրության ժամանակ բանախոսը նշեց, որ ուսումնասիրվել են 14 ձայնահատկանիշներ` հաճախականության, ուժգնության և տևողության վերաբերյալ: Ընտրվել են 4 բնույթի` պատմողական, հարցական, հրամայական, բացականչական նախադասություններ, որոնք թարգմանվել են ռուսերեն և անգլերեն: Հաղորդավարները կարդացել են նախադասությունները, որոնք ձայնագրվել են և ներածվել համակարգիչ` ձայնի վերլուծության «Պռաատ» ծրագրի մեջ: Կատարվել են հաշվարկներ և տվյալների մշակում, որից հետո արվել են օրինաչափությունների դուրսբերումներ և եզրահանգումներ:
Ամփոփիչ խոսքով հանդես եկավ ինստիտուտի տնօրեն Վ. Կատվալյանը` նշելով փորձառական հետազոտությունների կարևորությունը և նոր
տեխնոլոգիաների օգտագործումը կիրառական լեզվաբանության բնագավառում:
Հնչեցին հարցեր և պատասխաններ:
