Հայոց լեզվի պատմության բաժին

Գիտությունների ակադեմիայի գիտական հիմնարկների կառուցվածքը հաստատվել է ՀՍՍՌ ժողկոմսովետի 1943թ. նոյեմբերի 25-ի 738 որոշման համաձայն: Ըստ այդմ՝ լեզվի ինստիտուտն ուներ երեք բաժին՝ հայոց լեզվի պատմության և բարբառագիտության սեկտոր, բառարանագրության սեկտոր, Ն.Յա.Մառի կաբինետ::

Հայոց լեզվի պատմության բաժինը ղեկավարել են անվանի գիտնականներ Ս. Ղազարյանը, Վ. Առաքելյանը, Լ. Հովհաննիսյանը, Լ. Հովսեփյանը, Վ. Համբարձումյանը, 2013 թվականից՝ Գ. Մխիթարյանը:

Հայոց լեզվի պատմության ուսումնասիրությունը թեպետ անցել է որոշակի ուղի և ունեցել է ակնհայտ ձեռքբերումներ, սակայն դեռևս կան բազմաթիվ խնդիրներ, որոնց լուծումը հայերենագիտության զարգացման ներկայիս փուլում խիստ արդիական է: Շարունակվում են աշխատանքներն այդ խնդիրների լուծման ուղղությամբ: Այսպես՝

ա /բառաքննական դիտարկումները, հնդեվրոպական ծագման հայերեն բառերի ստուգաբանությունները որոշ չափով լրացնում են հայերենի բնիկ բառապաշարի բառիմաստային կամ թեմատիկ խմբերը՝ կապված որևէ բնագավառի հետ:

բ/ Բառապաշարի ուսումնասիրության յուրահատուկ խթան են XVIIIդ. նույնանիշների ձեռագիր բառարանների ուսումնասիրությունը (փոխառյալ, նորակազմ և բարբառային բառերի քննություն), միջնադարյան հայ հոգևոր երգարվեստում գործառող երաժշտական տերմինների բառարանի կազմումը, XIIդ. բժշկարանների և ձեռագրերի հիշատակարանների լեզվի քննությունը:

դ/Օտար բնագրերի համեմատությամբ ճշգրտումներ են կատարվում XIV դ. թարգմանական գրականության մեջ, պարզվում են լատիներենի բառային ու քերականական առանձնահատկությունները:

ե/ Տարաժամանակյա հայեցակետով ուսումնասիրվում են լեզվական կառուցվածքի առանձին մակարդակները, ինչպես նաև քերականական կարգերի ու խոսքի մասերի զարգացման հարցերը:

Հայոց լեզվի պատմության ուսումնասիրության հիմնական ուղղություները

Լեզվի զարգացման տարբեր փուլերում հայերենի բառային կազմի և քերականական կառուցվածքի փոփոխությունների ու դրանց օրինաչափությունների հետազոտություն:
Հայերենի և այլ լեզուների բառապաշարային աղերսների քննություն:
Գրաբարի բառապաշարի, օտար և բնիկ շերտերի հարաբերակցության, փոխառյալ բառերի գործառական յուրահատկությունների հետազոտություն:
Բառաքննական դիտարկումներ և ստուգաբանություններ:
Գրբարի բառապաշարի չքննված իմաստային խմբերի ուսումնասիրություն:
Նույնանիշների ձեռագիր բառարանների բառապաշարի հետազոտություն:
Ճյուղային տերմինաբանության պատմական քննություն:
Լատինաբան գրաբարի հետազոտություն:
Արևմտահայ աշխարհաբարի պատմության հարցերի քննություն:

Գայանե Մխիթարյան

Բաժնի վարիչ

Հռիփսիմե Թորոսյան

Սուսաննա Գրիգորյան

Տիգրան Սիրունյան

Հասմիկ Թադևոսյան

Լավրենտի Հովհաննիսյան

Նազիկ Հովհաննիսյան

Վալենտին Խաչատրյան

Հայտարարություններ

Թերապևտիկ բաղադրիչով գիտագործնական թրեյնինգային մոդուլին մասնակցելու հրավեր

ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի կիրառական լեզվաբանության բաժնի նյարդահոգելեզվաբանության լաբորատորիան սկսում է 3 հանդիպումից բաղկացած թերապևտիկ բաղադրիչով գիտագործնական թրեյնինգային մոդուլ «Սթրեսից դեպի կայունություն. խոսքը՝ որպես հոգեբանական խնամքի և դիմակայման քայլ (հոգեբանական օգնություն և ուղեցույց)»...

Ատենախոսություններ