Տեղի ունեցավ «Բառագիտության արդի խնդիրներ» հանրապետական գիտաժողովը

         Ս. թ. հոկտեմբերի 10-ին տեղի ունեցավ «Բառագիտության արդի խնդիրներ» հանրապետական գիտաժողովը` նվիրված անվանի լեզվաբան Հայկ Ամալյանի ծննդյան 100-ամյակին:

        Գիտաժողովը ողջույնի խոսքով բացեց ՀՀ Աճառյանի անվ. լեզվի ինստիտուտի տնօրեն Վ. Լ. Կատվալյանը: Նա նշեց, որ հայագիտության երախտավորների հոբելյանները նշելը լեզվաբանների նոր սերնդի համար առանձնահատուկ նշանակություն ունի:

         Ներկաները մեծ հետաքրքրությամբ լսեցին Լավրենտի Հովհաննիսյանին, որի զեկուցումը նվիրված էր հին հայերենի մի շարք բուսանունների:

         Բառարանագիտության պատմության մի դրվագ ներկայացրեց բառարանագրության բաժնի կրտսեր գիտաշխատող Վանուհի Բաղրամյանը. «Մ. Սիմեոնյանի անգլերեն-հայերեն բառարանի բառարանագրական արժեքը» զեկուցումը ուշագրավ փաստեր ներկայացրեց նշյալ բառարանի մասին:

         Գայանե Գրիգորյանի «Դիմակի ազդեցությունը խոսքի ընկալման վրա» զեկուցումը ներկայացնում էր հայերեն փորձառական հնչյունաբանության գիտափորձերով հաստատված տվյալները` դրանք համադրելով այլ լեզուների նյութերի ընձեռած արդյունքներին:

         Անահիտ Գալստյանը և Լեոնիդ Թելյանը «Անել բայի իմաստագործառական քննություն» համատեղ զեկուցման մեջ անդրադարձել են նշված բայի իմաստաբանական նկարագրին, դարձվածակազմական տարողունակությանը, իմաստային այլևայլ կիրառություններին հայերեն խոսքի տարբեր շերտերում` ժողովրդախոսակցական հայերեն, բարբառներ, մեղմասություններ, ժարգոնային արտահայտություններ, մանկական խոսք: Սույն զեկուցումը անկանոն բայերի իմաստագործառական քննությանը նվիրված շարքի առաջին մասն է:

         «Վանկային և խառը հապավումները արդի հայերենում» զեկուցման մեջ Վալենտին Խաչատրյանը քննում է հայերենի բառակազմական ուրույն եղանակի` հապավման առանձնահատկությունները: Օ. Խաչատրյանի և Ս. Տիոյանի «Կիրառական արվեստի մի քանի տերմինների մասին» համատեղ զեկուցումը անդրադառնում է լեզվի ինստիտուտի աշխատակից Մարգարիտ Գյուլնազարյանի` կիրառական արվեստի տերմիններին նվիրված աշխատությանը, որի հրատարակության պատրաստման գործն են ձեռնարկել սույն զեկուցման հեղինակները:

          Նռանե Սարգսյանի և Արմինե Մկրտումյանի համատեղ զեկուցումը հայերենում բիո- և կենսա- բաղադրիչներով կազմությունների գործառույթին էր վերաբերում. հարցը դիտարկվում էր փոխառություն-կիսապատճենում-հայերեն տարբերակ կտրվածքով:

         Գ. Հովսեփյանը անդրադարձել է «Նոր բառեր» բառարանաշարքում գրանցված նորակազմությունների առավել գործուն կաղապարներին, Ի. Մարգարյանը` հեռուստատեսության խոսքից դուրս գրած նորակազմություններին:

        Ն. Սիմոնյանի «Հայ-գերմանական բառային զուգաբանություններ» զեկուցումը, որը լսվեց մեծ հետաքրքրությամբ, հագեցած էր բազմաթիվ բացատրական և ստուգաբանական բառարանների համադրումից և վերլուծությունից բխող ուշագրավ եզրահանգումներով:

         Արսեն Վարդանյանը «Հարանունների դասակարգման շուրջ» զեկուցման մեջ ներկայացրեց դասավանդման ընթացքում հարանունների դասակարգման մի քանի խնդիրներ:

         Ռեբեկա Մարգարյանը կարդաց «Հագուստ անվանող բառերը դարձվածքներում» զեկուցումը: Վերջում զեկուցողը նշեց նաև, որ իր թեկնածուական ատենախոսության ընդդիմախոսներից մեկը Հայկ Ամալյանն էր, որին միշտ հիշում է երախտագիտությամբ և խորին ակնածանքով:

         Բառագիտության արդի խնդիրներին նվիրված գիտաժողովը աչքի ընկավ թեմաների բազմազանությամբ, հարցադրումների լայն շրջանակով, առաջարկվող դասակարգումների, մոտեցումների թարմությամբ և յուրահատկությամբ:

 

ՀՀ ԳԱԱ Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ,

բառարանագրության բաժին