ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի կիրառական լեզվաբանության բաժինը շարունակում է իրականացնել գիտական քննարկումների շարքը` նվիրված համաշխարհային ականավոր հնչյունաբաններին: Շարքի երկրորդ քննարկումը տեղի ունեցավ ս. թ. հունիսի 25-ին, որը նվիրված էր ռուս լեզվաբան, փիլիսոփա և հրապարակախոս Նիկոլայ Տրուբեցկոյին(1890-1938):
Խոսելով Տրուբեցկոյի բազմապրոֆիլ (փիլիսոփայություն, իրավագիտություն, բնագիտություն, մարդաբանություն, ազգագրություն, պատմություն, գրականություն, բանահյուսություն և այլն) գիտնական, հրապարակախոս և հասարակական գործիչ լինելու փաստի մասին ` բանախոսը նշեց այն կարևորագույն ավանդը, որ նա ներդրել է լեզվաբանության բնագավառում` հիմնականում կանգ առնելով նրա հնչյունաբանական նոր տեսության ներկայացման վրա:
Տրուբեցկոյին ներկայացնելով որպես կառուցվածքային լեզվաբանության (ստրուկտուրալիզմի) մեծագույն տեսաբան և Պրահայի լեզվաբանական խմբակի հիմնադիր` բանախոսը խոսեց Տրուբեցկոյի հիմնական գիտական աշխատանքի` "Основы фонологии" (Պրահա, 1939) գրքի մասին, որը գերմաներենից ռուսերեն է թարգմանվել և տպագրվել Ռուսաստանում 1960թ.: Գրքում ներկայացված են հիմնական հնչյունաբանական հասկացությունները` հնչյուն, հակադրություն, նշույթավորում- ոչ նշույթավորում, տարբերակիչ հատկանիշ, հնչույթի չեզոքացում և այլն, եզրույթներ, որոնք առ այսօր գործածվում են հնչյունաբանության բնագավառում: Տրուբեցկոյը առաջինն էր, որ հստակորեն հակադրեց հնչյունաբանությունը և հնչույթաբանությունը: Ըստ նրա հնչյունաբանությունը գիտություն է, որն ուսումնասիրում է մարդկային խոսքի նյութական կողմը, իսկ հնչույթաբանությունն ուսումնասիրում է հնչյունային այնպիսի տարբերություններ, որոնք ազդում են իմաստների տարբերակման վրա:
Հնչեցին հարցեր և պատասխաններ:
Դոկտորական ատենախոսություն Մհեր Սուրենի Քումունց
Մհեր Սուրենի Քումունց «Արցախ-Սյունիքի բարբառային բառապաշարը»
(դոկտորական) Ժ.02.01 «Հայոց լեզու»
05.12.2025, ժ.15-ին
...
