- Համեմատիր, վեր հանիր գրաբարյան ի ձայնավորի հնչյունափոխության օրինաչափությունները.
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
|
գիր
|
գրել
|
իղձ
|
ըղձալ
|
իժ
|
իժի
|
|
քիմք
|
քմաց
|
ինն
|
ըննի
|
իլ
|
իլոյ
|
|
վերին
|
վերնոյ
|
ինչք
|
ընչից
|
իր
|
իրաց
|
|
Դաւիթ
|
Դաւթի
|
ինձ
|
ընձուղտ
|
իմ
|
իմոյ
|
|
բառավերջ
|
ա-ից առաջ |
ո-ից առաջ
|
|
ծերունի
|
ծերունեաւ, ծերունեաց
|
ծերունւոյ
|
|
բարի
|
բարեաւ, բարեաց
|
բարւոյ
|
|
տիրուհի
|
տիրուհեաւ, տիրուհեաց
|
տիրուհւոյ
|
|
Արծրունի
|
Արծրունեաւ, Արծրունեաց
|
Արծրունւոյ
|
|
հայրենի
|
հայրենեաւ, հայրենեաց
|
հայրենւոյ
|
|
բառավերջ
|
ա-ից և ո-ից առաջ
|
բառավերջ
|
ա հոդակապի հետ
|
|
թի
|
թիակ, թիոյ
|
այգի
|
այգեգործ
|
|
լի
|
լիալուսին, լիոյ
|
բարի
|
բարեկամ
|
|
ձի
|
ձիաւոր, ձիոյ
|
գարի
|
գարեջուր
|
|
մի
|
միակ, միոյ
|
գերի
|
գերեդարձ
|
|
բառավերջ
|
ա-ից և ո-ից առաջ
|
բառավերջ
|
ա հոդակապի հետ
|
|
թի
|
թիակ, թիոյ
|
այգի
|
այգեգործ
|
|
լի
|
լիալուսին, լիոյ
|
բարի
|
բարեկամ
|
|
ձի
|
ձիաւոր, ձիոյ
|
գարի
|
գարեջուր
|
|
մի
|
միակ, միոյ
|
գերի
|
գերեդարձ
|
|
ի նախդիրը բաղաձայնից առաջ
|
ի նախդիրը ձայնավորից առաջ
|
|
ի քաղաքէ
|
յաշակերտէ /ի + աշակերտէ/
|
|
ի տուն
|
յեկեղեցի /ի + եկեղեցի/
|
|
ի սիրելոյ
|
յորդւոյ /ի + որդւոյ/
|
|
ի ծովուն
|
յընթացս /ի + ընթացս/
|
|
ի գործ
|
յուղի /ի + ուղի/
|
2.Համեմատիր, վեր հանիր երկբարբառային է ձայնավորի հնչյունափոխության օրինաչափությունները.
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
|
էջ
|
իջանել
|
աղուէս
|
աղուեսու
|
|
կէս
|
կիսել
|
եղէգն
|
եղեգան
|
|
պարտէզ
|
պարտիզպան
|
պատճէն
|
պատճենի
|
|
սէգ
|
սիգալ
|
Միքայէլ
|
Միքայելի
|
|
վէպ
|
վիպասան
|
Ներսէս
|
Ներսեսի /նաև՝ Ներսիսի/
|
Ծանոթություն: Կրկնավոր բարդություններում /դէզադէզ, պէսպէս/ և մի քանի այլ բառերում /աղէտաբեր, անօրէնութիւն, տէրութիւն/ փակ վանկի է-ն չի հնչյունափոխվում:
3. Համեմատիր, վեր հանիր գրաբարյան ե ձայնավորի հնչյունափոխության օրինաչափությունները.
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
|
դեւ
|
դիւի
|
ասեղն
|
ասղան
|
|
|
|
թիթեղն
|
թիթղան
|
|
|
|
ծիծեռն
|
ծիծռան
|
|
|
|
լիսեռն
|
լիսռան
|
Ծանոթություն: Ղ և ռ բաղաձայններից առաջ ե -ի հնչյունափոխությունը սահմանափակ բնույթ ունի:
4. Համեմատիր, վեր հանիր գրաբարյան ու ձայնավորի հնչյունափոխության օրինաչափությունները.
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
շեշտակիր |
շեշտազուրկ |
|
ուսումն
|
ուսման
|
ումպ
|
ըմպել
|
ութ |
ութերորդ |
|
հուր
|
հրոյ
|
ունդ
|
ընդիկ
|
ուլ |
ուլոյ |
|
հեղուլ
|
հեղլոյ
|
ունչ
|
ընչօք
|
ուշ |
ուշիմ |
5. Համեմատիր, վեր հանիր շեշտազրկման հետևանքով գրաբարյան եա, եայ, իւ, ոյ, իայ կապակցությունների հնչյունափոխության օրինաչափությունները.
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
|
մատեան
|
մատենագիր
|
պաշտօնեայ
|
պաշտօնէի
|
կորիւն
|
կորեան
|
անիւ
|
անուոյ
|
|
կեանք
|
կենաց
|
հրեայ
|
հրէից
|
անկիւն
|
անկեան
|
թիւ
|
թուոյ
|
|
վայրկեան
|
վայրկենի
|
փախստեայ
|
փախստէի
|
ձիւն
|
ձեան
|
պատիւ
|
պատուոյ
|
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
շեշտակիր
|
շեշտազուրկ
|
|
լոյս
|
լուսաւոր
|
միայն
|
մենակեաց
|
|
ողջոյն
|
ողջունի
|
|
մենամարտել
|
|
ցոյց
|
ցուցանել
|
|
մենաստան
|
6. Համեմատիր, վեր հանիր բառավերջի կապակցությունների արտասանության փոփոխման օրինաչափությունները բաղաձայնի հավելման դեպքում.
|
բառավերջ
|
հավելումով
|
բառավերջ
|
հավելումով
|
բառավերջ
|
հավելումով
|
բառավերջ
|
հավելումով
|
|
արքայ
|
արքայս
|
հրեայ
|
հրեայս
|
հաւ
|
հաւս
|
աշակերտաւ
|
աշակերտաւս /վըս/
|
|
|
արքայդ
|
|
հրեայդ
|
|
հաւդ
|
|
աշակերտաւդ /վըդ/
|
|
|
արքայն
|
|
հրեայն
|
|
հաւն
|
|
աշակերտաւն /վըն/
|
|
|
արքայք |
|
հրեայք |
|
հաւք /հավք/ |
|
աշակերտաւք /օք/ |
|
բառավերջ
|
հավելումով
|
բառավերջ
|
հավելումով
|
բառավերջ
|
հավելումով |
|
այգեաւ
|
այգեաւս
|
սիրոյ
|
սիրոյս /ույս/
|
գոյ
|
գոյն /գոյըն/ |
|
|
այգեաւդ
|
|
սիրոյդ /ույդ/
|
խոյ
|
խոյն /խոյըն/ |
|
|
այգեաւն
|
|
սիրոյն /ույն/
|
Նոյ
|
Նոյն /Նոյըն/ |
| |
այգեաւք /եօ/
|
|
|
|
|
|
բառավերջ
|
հավելումով
|
բառավերջ
|
հավելումով
|
բառավերջ
|
հավելումով
|
|
հոգւոյ
|
հոգւոյս /վույս/
|
հովիւ
|
հովիւք /իվք/
|
բանիւ
|
բանիւք /յուք/
|
|
|
հոգւոյդ /վույդ/
|
|
հովիւս /իվըս/
|
|
բանիւս /իվըս/
|
|
|
հոգւոյն /վույն/
|
|
հովիւդ /իվըդ/
|
|
բանիւդ /իվըդ/
|
| |
|
|
հովիւն /իվըն/ |
|
բանիւն /իվըն/
|
7. Գրավոր շարադրիր դասի ամբողջական բովանդակությունը՝ ներկայացված նյութից օրինակներ բերելով և պատասխանելով հետևյալ հարցերին.
- Ի՞նչ է կատարվում շեշտակիր փակ վանկի ի ձայնավորի հետ, երբ այն շեշտազրկվում է:
- Ի՞նչ է կատարվում միավանկ բառի սկզբի ի ձայնավորի հետ, երբ այն շեշտազրկվում է:
- Ի՞նչ է կատարվում բազմավանկ բառի վերջի ի ձայնավորի հետ, երբ այն նախորդում է ա և ո հնչյուններին:
- Ի՞նչ է կատարվում միավանկ բառի վերջի ի ձայնավորի հետ, երբ այն նախորդում է ա և ո հնչյուններին:
- Ի՞նչ է կատարվում բազմավանկ բառի վերջի ի ձայնավորի հետ, երբ այն նախորդում է ա հոդակապին:
- Ի՞նչ է կատարվում ի նախդրի հետ, երբ այն նախորդում է ձայնավորով սկսվող բառի:
- Ի՞նչ է կատարվում շեշտակիր փակ վանկի է ձայնավորի հետ, երբ այն շեշտազրկվում է:
- Շեշտազրկման հետևանքով ի՞նչ փոփոխությունների է ենթարկվում ե պարզ ձայնավորը:
- Ի՞նչ է կատարվում շեշտակիր փակ վանկի ու ձայնավորի հետ, երբ այն շեշտազրկվում է:
- Ի՞նչ է կատարվում միավանկ բառի սկզբի ու ձայնավորի հետ, երբ այն շեշտազրկվում է:
- Շեշտազրկման հետևանքով ի՞նչ փոփոխությունների են ենթարկվում եա, եայ, ոյ, իայ կապակցությունները:
- Ի՞նչ փոփոխության է ենթարկվում իւ կապակցությունը փակ վանկում ա հոլովիչից առաջ և բառավերջում՝ ձայնավորից առաջ:
- Ի՞նչ փոփոխությունների է ենթարկվում բառավերջի այ, եայ, ոյ, ւոյ, աւ, եաւ, իւ կապակցությունների արտասանությունը բաղաձայնի հավելման հետևանքով:
- Բառավերջի ոյ, աւ, իւ կապակցությունները ի՞նչ հնչյունափոխական յուրահատկություններ են դրսևորում՝ կախված այն բանից՝ արմատական են, թե՞ քերականական:
