1999թ.
Ապրիլի 1- Ինստիտուտում գործում է 14 թեմատիկ խումբ. աշխատակիցների ընդհանուր թիվը` 77:
Հուլիսի 5-9
Ինստիտուտի գիտաշխատակիցներից մասնակցում են INALCO-ի (Փարիզ) կազմակերպած հայերենագիտական միջազգային 6-րդ գիտաժողովին: Զեկուցումները հրատարակվում են “Slovo” պարբերականում (vol.. 26-27, 2001-2002):
Ինստիտուտի` «Հայոց լեզվի պատմություն» և «Ընդհանուր լեզվաբանություն» մասնագիտություններով ասպիրանտուրա է ընդունվում մեկական հոգի:
2000թ.
Մայիս- ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության անցկացրած փորձաքննության արդյունքների հիման վրա 2000թ. մայիսի 1-ից ինստիտուտում կազմավորվում է 12 թեմատիկ խումբ. աշխատակիցների ընդհանուր թիվը` 71:
Ինստիտուտի` «Բարբառագիտություն» մասնագիտությամբ ասպիրանտուրա է ընդունվում մեկ հոգի:
Սեպտեմբեր 5-10-Ինստիտուտի գիտաշխատակիցներից մասնակցում են Հալլեում (Գերմանիա) կազմակերպված «Քրիստոնեական Հայաստան» միջազգային գիտաժողովին:
Հոկտեմբերի 16-20- Կայանում է ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Գևորգ Ջահուկյանի ծննդյան 80-ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողովը. մասնակիցների թիվը` 60, այդ թվում արտասահմանից՝ 12:
Վանաձորի Թումանյանի անվան պետական մանկավարժական ինստիտուտի հայոց լեզվի ամբիոնը կոչվում է ակադեմիկոս Գևորգ Ջահուկյանի անունով:
2001թ.
Մարտ-INALCO-ի (Փարիզ) հրավերով ինստիտուտի գիտաշխատակից Մ. Աղաբեկյանը 1 ամիս դասախոսում է հայագիտության ֆակուլտետում:
Օգոստոս-Ինստիտուտի գիտաշխատակիցներից մասնակցում են Ստեփանակերտում կազմակերպված Հայ բարբառագիտության միջազգային համագումարին (օգոստոս 11-12) և Հայ բարբառագիտության ամառային դասընթացքին (օգոստոս 13-25):
Ինստիտուտի` «Բառագիտություն և բառարանագրություն» և «Բարբառագիտություն» մասնագիտություններով ասպիրանտուրա է ընդունվում մեկական, «Ժամանակակից հայոց լեզու» մասնագիտությամբ` երկու հոգի:
ԼՂՀ Հադրութի շրջանի Տումի գյուղի միջնակարգ դպրոցը անվանակոչվում է ակադեմիկոս Ս.Աբրահամյանի անունով:
2002թ.
Հունվար-ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության անցկացրած փորձաքննության արդյունքների հիման վրա 2002թ. հունվարի 1-ից ինստիտուտում կազմավորվում է 12 թեմատիկ խումբ. աշխատակիցների ընդհանուր թիվը` 72:
Ինստիտուտի` «Հայոց լեզվի պատմություն» մասնագիտությամբ ասպիրանտուրա է ընդունվում երկու, «Ժամանակակից հայոց լեզու» մասնագիտությամբ` երեք, «Համեմատական և տիպաբանական լեզվաբանություն» մասնագիտությամբ մեկ հոգի:
Կայանում է ինստիտուտի գիտաշխատակից Գ.Բ.Թոսունյանի «Գրաբարի բառարանագրությունը» դոկտորական ատենախոսության պաշտպանությունը:
2003թ.
Հունվար-փետրվար- Ինստիտուտի գիտաշխատակից Վ.Համբարձումյանը ԿԳՆ սփյուռքի կենտրոնի առաջարկությամբ գործուղվում է Իրանի Իսլամական Հանրապետություն` հայկական դպրոցների ուսուցիչների կատարելագործման դասընթացներ վարելու համար:
Ինստիտուտի` «Ժամանակակից հայոց լեզու» մասնագիտությամբ ասպիրանտուրա է ընդունվում չորս հոգի:
Հոկտեմբերի 2-5-Միչիգանի համալսարանի (ԱՄՆ) հրավերով ինստիտուտի գիտաշխատակիցներից մասնակցում են հայերենագիտական միջազգային գիտաժողովին:
Նոյեմբերի 12-16-Կալիֆոռնիայի համալսարանի (ԱՄՆ) հրավերով ինստիտուտի գիտաշխատակիցներից մասնակցում են Նոր Ջուղային նվիրված միջազգային գիտաժողովին:
Լույս է տեսնում «Լեզու և լեզվաբանություն» պարբերականի անդրանիկ համարը:
Գլխավոր խմբագիր` Վ.Համբարձումյան:
Խմբագրակազմ՝ Սերգեյ Աբրահամյան, Ջանկառլո Բոլոնիեզի (Իտալիա), Արմինե Գագինյան (պատասխանատու քարտուղար), Օլեգ Գրիգորյան (խմբագրի տեղակալ), Շառլ դը Լամբերտրի (Ֆրանսիա), Գայանե Հովհաննիսյան (խմբագրի տեղակալ), Լավրենտի Հովհաննիսյան, Գևորգ Ջահուկյան, Դորա Սաքայան (Կանադա), Յոզեֆ Վայտենբերգ (Նիդեռլանդներ), Ռոբերտ Տեր - Մերկերյան (Ֆրանսիա):
Լ. Հովհաննիսյանն արժանանում է ՀՀ ԳԱԱ Վաստակագրի, Վ. Համբարձումյանը և Ն.Հովհաննիսյանը՝ ՀՀ ԳԱԱ Պատվոգրի:
2004թ.
Ինստիտուտի` «Հայոց լեզու» մասնագիտությամբ ասպիրանտուրա է ընդունվում մեկ հոգի:
2005թ.
Հունվար- Հիմք ընդունելով «ՀՀ 2005թ. պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքը և 2005թ. ՀՀ պետական բյուջեից գիտական գործունեության բազային և պայմանագրային (թեմատիկ) ֆինանսավորման կարգը` 2005թ. հունվարի 1-ից ինստիտուտում ձևավորվում է չորս բաժին` ժամանակակից հայերենի կառուցվածքի և գործառության ուսումնասիրության (բաժնի վարիչ՝ Ն.Ժ.Սարգսյան), հայերենի պատմական զարգացման ուսումնասիրության (բաժնի վարիչ՝ Վ.Գ.Համբարձումյան), հայերենի բարբառագիտական ատլասի (բաժնի վարիչ՝ Ա.Ն.Հանեյան), կիրառական լեզվաբանության (բաժնի վարիչ՝ Ա.Խ.Մանուկյան), և չորս թեմատիկ խումբ` գիտական տառադարձության հայերեն տառաձևերի մշակման (խմբի ղեկավար՝ Ռ.Լ. Ուռուտյան), VI- VIII դդ. հին հայերենի լիակատար բառարանի (խմբի ղեկավար՝ Ա.Ե.Սարգսյան), հայերենի բառազուգորդումների իմաստային և կառուցվածքային տիպերի ուսումնասիրության (խմբի ղեկավար՝ Գ.Բ.Թոսունյան), հայ-ռուսերեն նորաբանությունների բառարանի (խմբի ղեկավար՝ Ս.Ա.Ասլանյան). աշխատակիցների ընդհանուր թիվը` 72:
Ապրիլ- Հաշվի առնելով ապրիլի 6-15 անցկացված հերթական ատեստավորման արդյունքները` ինստիտուտի ատեստվորված գիտաշխատողները հաստատվում են իրենց պաշտոններում:
Հունիսի 16- Հրավիրվում է Հայ գրերի գյուտի 1600-ամյակին նվիրված գիտաժողով: Զեկուցումները հրատարակվում են «Նյութեր մաշտոցյան գրերի 1600-ամյակին նվիրված գիտաժողովի» գրքում (Երևան, 2005):
Ինստիտուտի` «Հայոց լեզվի պատմություն» մասնագիտությամբ ասպիրանտուրա է ընդունվում մեկ, «Հայոց լեզու» մասնագիտությամբ` չորս հոգի:
Հուլիսի 6-Երկարատև և ծանր հիվանդությունից հետո վախճանվում է ինստիտուտի տնօրեն ակադեմիկոս Գևորգ Բեգլարի Ջահուկյանը:
Տաշիր քաղաքի փողոցներից մեկն այժմ կոչվում է նրա անունով:
