Վիկտոր Կատվալյան

ՎԻԿՏՈՐ ԼԻՊԱՐԻՏԻ ԿԱՏՎԱԼՅԱՆ

ՀՀ ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտի տնօրեն

Տարեթիվ, ամսաթիվ, ծննդավայր
1961 թ., 10 հուլիսի, գ. Սարուխան

Կրթություն
1967-1977 թթ. գ. Սարուխան, Ս.Մակարյանի անվան միջնակարգ դպրոց
1979-1984 թթ. ք. Երևան, պետական համալսարան, բանասիրական ֆակուլտետ, գերազանցության դիպլոմ
1984-1987 թթ. - ք. Երևան, ԳԱ Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի ասպիրանտուրա
«Հնչյունների համակցական փոփոխությունները ժամանակակից հայոց լեզվում» թեմայով թեզ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու:

«Բայազետի  բարբառը և նրա լեզվական առնչությունները  շրջակա բարբառների հետ»  թեմայով թեզ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր

Աշխատանքային գործունեություն
1977-1978 թթ. Կամոյի (Գավառի) թիվ 28 Շինմոնտաժային վարչություն, բանվոր
1987-1993 թթ. - ԳԱԱ Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, կրտսեր գիտաշխատող
1993-1998 թթ. - Գավառի պետական համալսարան, դասախոս
1998-2004 թթ. - Գավառի պետական համալսարան, Հումանիտար մասնագիտությունների ֆակուլտետի դեկան
2004 թվից` Գավառի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի դեկան:

2012թ. – ՀՀ ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտի տնօրեն

Այլ տվյալներ
Ունի պահեստի սպայի զինվորական կոչում: Ավելի քան 40 գիտական հոդվածների և 6 աշխատությունների հեղինակ է: ԲՈՀ-ի դոցենտ և ԳՊՀ պրոֆեսոր է:

Անձնական տվյալներ
Ամուսնացած է, ունի մեկ դուստր և մեկ որդի:

Հեռախոս`(0264) 2-45-24, 093 16 07 79

Էլ. փոստ` viktor-katvalyan@mail.ru

ՄԵՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ՝ 

1/ՈՒղղագրական և կետադրական ուղեցույց  /օժանդակ ձեռնարկ աշակերտների, դիմորդների և ուսանողներ համար/,  Երևան, 1998թ.

2/ Բաղադրյալ բառերի ուղղագրական բառարան, Երևան, 1999 թ,

3/ Մեսրոպյան Է, Ե գրերի ուղղագրությունը և հնչյունական արժեքը, Երևան, 2006 թ.

4/  Քավառա խանաք-չանաք /զվարճապատումներ Բայազետի բարբառով/, Երևան,  2009 թ.

5/ Գիտելիքների նվազագույն պաշար, /ժամանակակից հայոց լեզու/, Մեթոդական ձեռնարկ, Երևան, 2010 թ.

6/ Հայ բարբառագիտության հարցեր, Երևան, 2014թ. :

7/  «Բայազետի  բարբառը և նրա լեզվական առնչությունները  շրջակա բարբառների հետ»  , Երևան 2016թ.:

8/ Քրդերեն – հայերեն, հայերեն – քրդերեն գործնական բառարան, Երևան, «Ասողիկ», 2016, 590 էջ, համահեղինակներ՝ Աբրահամյան Ա.Ա., Մխիթարյան Գ.Մ.

9/ Հայաստանի Հանրապետության բարբառային համապատկեր. Գիրք 1. Գեղարքունիքի մարզ, Երևան, «Ասողիկ», 2018, 402 էջ

10/ Գրական արևմտահայերենի և ՀՀ տարածքում գործառող Կը ճյուղի բարբառների առնչությունները, Երևան, «Ասողիկ», 2016, 240 էջ, համահեղինակներ՝ Ա.Աբրահամյան, Ջ.Բառնասյան, Հ.Խաչատրյան

ՀՈԴՎԱԾՆԵՐ՝

1/ Հնչյունափոխության տեսակները հայերենում  /Երիտասարդ լեզվաբանների հանրապետական 5-րդ գիտաժողովի նյութեր/ , Երևան, 1986 թ.

2/ Հնչյունափոխության հիմնական ուղղությունները հայերենի բաղաձայնական խմբերում  /Երիտասարդ լեզվաբանների հանրապետական 6-րդ գիտաժողովի նյութեր/, Երևան , 1988թ.

3/ *Հնչյունների համակցական փոփոխությունները և նրանց հարաբերությունները այլ հնչյունափոխություններին, Լրաբեր հասարակական գիտությունների, Երևան, 1989 թ., N4

4/ Բայի սեռի քերականական կարգի արտահայտությունը Բայազետի բարբառում , ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 1996թ.

5/ Տղամրդկանց և կանանց լեզվական առանձնահատկությունների մասին (ըստ Բայազետի բարբառի ընձեռած լեզվական նյութի), ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 1996թ.

6/ Բայազետի բարբառի բաղաձայնական համակարգի առանձնահատկությունները, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 1997թ.

7/ Բայազետի բարբառի հնչյունաբանական մի առանձնահատկության մասին,  ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2000թ.

8/ Հայերենի Ն և Մ հնչույթները բաղաձայնական կապակցություններում,  ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2000թ.

9/ Բայազետի բարբառի շարահյուսական որոշ առանձնահատկությունների մասին,  ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2001թ.

10/ Հայոց լեզվի շարահյուսության հարցեր,   ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2003թ.

11/ Բայազետի բարբառի հնչյունաբանական առնչությունները պատմաաշխարհագրական առումով մերձավոր բարբառների հետ, Լեզու և լեզվաբանություն, 2003, N1

12/ Մի քանի նկատառում արդի հայերենի որոշյալ դերանունների վերաբերյալ, Լեզու և լեզվաբանություն, Երևան, 2004թ, N1-2

13/ Արդի հայերենի գոյականի հոլովման համակարգում դրսևորվող անկանոնությունների մաին,   ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2004թ. 

14/ Ձայնեղ շփականների պատմական փոփոխությունները Բայազետի բարբառում (համեմատությամբ Արարատյան, Մշո, Վանի, Դիադինի, Խոյի բարբառների, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2006թ. 

15/  Անկանոն բայերը Բայազետի բարբառում,  ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2006թ.

16/ Հոլովները Բայազետի բարբառում,   ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2007թ. 

17/ Գոյականի հոգնակի թվի կազմությունը Բայազետի բարբառում,  Լեզու և լեզվաբանություն, Երևան, 2007թ., N 1-2

18/ Հ-Խ  հնչյունների համապատասխա-նությունը հայերենի բարբառներում,  Պատմաբանասիրական հանդես, Երևան, 2007թ, N 3

19/ Բարբառի ըմբռնումը հայ լեզվաբանության մեջ,    Մանկավարժության և հոգեբանության հիմնախնդիրներ, 2008թ., N 1

20/ Ընդհանուրհայերեն-յան լեզվական հատկանիշները բարբառներում,     Ջահուկյանական ընթերցումներ -2008 , Հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցումներ, Երևան, 2008թ. 

21/  Հայ բարբառների ուսումնասիրության մի քանի հարցերի շուրջ       Լեզու և լեզվաբանություն, Երևան,  2008թ., N2 

22/ Առկայացման կարգը Բայազետի բարբառում` համեմատությամբ հարևան բարբառների,    Հայոց լեզվի պատմության հարցեր Միջազգային հայերենագիտական ութերորդ գիտաժողովի զեկուցումներ, Ստեփանակերտ, 2008թ. 

23/ Ի հոլովումը Բայազետի բարբառում (պատմաաշխարհա-գրականորեն մերձավոր բարբառների հետ համեմատությամբ)  ,  ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Հումանիտար գիտություններ, Գավառ, 2008թ., N 10

24/ Հայ բարբառների ուսումնասիրության մի քանի հարցերի շուրջ  ,    Լեզու և լեզվաբանություն,  Երևան, 2008թ, N 2 

25/ Առաջին և երկրորդ դեմքերի անձնական դերանունների տրական հոլովաձևերը Բայազետի բարբառում (պատմաաշխարհա-գրականորեն մերձավոր բարբառների համեմատությամբ),        ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Հումանիտար գիտություններ, Գավառ, 2009, N 11

26/ Բայազետի բարբառը ըստ բարբառների բազմահատկանիշ դասակարգման  ,    Մանկավարժության և հոգեբանության հիմնախնդիրներ, Երևան,  2010թ., N 2

27/ Սահմանական եղանակը Բայազետի բարբառում  ,     ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2010թ., N12 

28/ Արարատյան և Բայազետի բարբառների փոխհարաբերութ-յունները,       Պատմաբանասի-րական հանդես, 2009թ., N 2-3 

29/ Ցուցական դերանունների դրսևորման առանձնահատկու-թյուններ հայերենի բարբառներում, Հայկազեան հայագիտական հանդէս, Բէյրութ, 2011թ.

30/ Բայազետի բարբառը հայ բարբառագիտության գնահատմամբ, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2011թ., N13

31/ «Ա» ձայնավորի դրսևորումները Բայազետի բարբառում և «Աճառյանի օրենքը», Բանբեր Երևանի համալսարանի. Բանասիրություն, Երևան, 2012թ., N2

32/  «Եմ» բայը Բայազետի բարբառում, Բանբեր Երևանի Վ.Բրյուսովի անվան պետական  լեզվաբանական համալսարանի. Հայագիտություն և զուգադրական լեզվաբանություն, Երևան,  2012թ.,N 2

33/ Բայազետի և Դիադինի բարբառների փոխհարաբերությունները, Ջահուկյանական ընթերցումներ -2012 Հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցումներ, Երևան, 2012թ. 

34/ Բայազետի բարբառի ձայնավորների ընդհանուր բնութագիրը,  Ջահուկյանական ընթերցումներ - 2013, Հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցումներ, Երևան,  2013 թ.

35/ Բայի սեռը Բայազետի բարբառում, Բանբեր Մատենադարանի,  Երևան,  2012թ. N19

36/ Բայածանցները Բայազետի բարբառում, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2012թ., N 14

37/Որոշյալ դերանունները Բայազետի և նրան մերձավոր բարբառներում,  ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու, Գավառ, 2013, N15

38/ Հր.Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, «Պատմաբանա­սիրա­կան հանդես», N2, Երևան., 2013թ,    

39/ Տարբերակայնությունը իբրև բարբառի կարևոր հատկանիշ, Հայագիտությունը և արդի ժամանակաշրջանի մարտահրավերները Հայագիտական միջազգային երկրորդ համաժողովի զեկուցումների ժողովածու, Երան,  2014թ.

40/ Հինհայերենյան իրողություններ Բայազետի բարբառում, Ջահուկյանական ընթերցումներ – 2014 Միջազգային գիտաժողովի զեկուցումներ, Երևան, 2014թ.

41/ Միջինհայերենյան իրողություններ Բայազետի բարբառում, Հայ բարբառագիտության հիմնախնդիրներ, Միջազգային գիտաժողովի զեկուցումներ, Երևան, 2014թ.

42/ Արևմտահայերենի և արևելահայերենի տերմինային համակարգերի զուգադրական քննություն (Նախաբան),  Երևան,  2014թ., 

43/ Արևելահայ և արևմտահայ լեզվական իրողությունները Բայազետի բարբառում, «Արդի բանասիրության հիմնախնդիրները» միջազգային գիտաժողովի նյութերի ժողովածու (ՎՊՀ), Ե., 2015, 130-138 էջեր

44/ Եղեռնը և հայոց լեզուն, Բանբեր հայագիտության, Ե., 2015, թիվ 1, 103-113 էջեր

45/ Падежные особенности в диалектном армянском языке, Language and culture (Ssientific Journal), N 13, Kutaisi, 2015, 63-67 էջեր

46/ Ռուսերեն փոխառություններ Բայազետի բարբառում, «Ջահուկյանական ընթերցումներ» միջազգային գիտաժողովի զեկուցումների ժողովածու, Ե., 2015, 81-88 էջեր

47/ Բայազետի բարբառում բառասկզբի բաղաձայնական հա­ջորդա­կանությունների մասին, Հայերենագիտական միջազգային տասներորդ      գիտաժողովի զեկուցումների ժողովածու, Ե., 2015, 127-133 էջեր

48/ Խոսվածքային առանձնահատկություններ Բայազետի բարբա­ռում, «Հայ գիտական բարբառագիտության 100-ամյակի» գիտաժողովի զեկուցումների ժողովածու, Ե., 2015, 9-16 էջեր

49/ Արևմտահայերենի արդի վիճակը Սիրիայի հայ համայնքում, «Արևմտահայերենի արդի վիճակը Սիրիայի հայ համայնքում» ժողովածու, Ե.,  2015, 5-10 էջեր

50/ Կապերն ու շաղկապները Բայազետի բարբառում, ԳՊՀ գիտական հոդվածների ժողովածու 2, Ե., 2015, 379-384 էջեր

51/ Բարբառ և բարբառային լեզու, «Աբեղյանական ընթերցումներ» հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցումների ժողովածու, Ե., 2016, 25-35 էջեր

52/ Բայազետի և պատմաաշխարհագրորեն մերձավոր բարբառ­ների բառային հիմնական տարբերությունները և ընդհանրությունները, Լեզու և լեզվաբանություն, Եր.,  «Գիտություն» հրատ.,  2016, 1, 18-30 էջեր

53/ Հարակատար դերբայը Բայազետի և մերձավոր բարբառներում, Լրաբեր հասարակական գիտությունների, Եր., «Գիտություն», 2016, 2, 132-138 էջեր

54/ Միջինհայերենյան շրջանի փոխառություններ Բայազետի բարբա­ռում, «Ջահուկյանական ընթերցումներ»   գիտական հոդվածների ժողովածու, Ե., «Ասողիկ» հրատ., 2016, 95-103 էջեր

55/ Վանի բարբառի դրսևորումներ ՀՀ Կոտայքի մարզում, Հայ լեզվաբանության 11-րդ միջազգային գիտաժողովի հիմնադրույթների ժողովածու, Եր., «Ասողիկ», 2017, 70-71 էջեր

56/ Արևմտահայերենի խնդիրների մասին, ԳՊՀ գիտական հոդված­ների ժողովածու, թիվ 19 (4), Ե., 2017, 340-344 էջեր

57/ Բարբառային հայերենի դրևորումները ՀՀ Կոտայքի մարզի Աբով­յա­նի տարածաշրջանում, Գիտական հոդվածների ժողովածու, Ե., «Ասողիկ»,  2017, 209-227 էջեր

58/ Բարբառի աբեղյանական ըմբռնման մասին, Լեզու և լեզվաբա­նու­թյուն, Ե., «Ասողիկ», 2 (17), 2017, 11-16 էջեր

59/ Գ.Ղափանցյանի բարբառագիտական դիտարկումների շուրջ, «Լեզու, խոսք, իրականություն» միջազգային գի­տա­ժողովի նյութերի ժողովածու, Ե., «ԱՁ Արման Ասմանգուլյան» հրատ., 2017, 258-265 էջեր

60/ ՀՀ  ԳԱԱ  Հ.Աճառյանի  անվան  լեզվի  ինստիտուտ  (հիմնա­դրման  75-ամյակի  առ­թիվ), Պատմաբանասիրական  հանդես, 2018, № 2, Էջ 315-321

61/ Հայ  բարբառների  ծագման  հարցը  «Պատմաբանասիրական  հանդեսի»  էջերում  (1958-1960թթ.), Պատմաբանասիրական  հանդես, 2018, № 2, Էջ 20-33

62/ Երևանի խոսվածքի մասին, «Ջահուկյանական ընթերցումներ» գիտական հոդվածների ժողովածու, Երևան, «Ասողիկ» հրատ., 2018, Էջ 124-135

63/Մակուի խոսվածքը Գեղարքունիքի մարզում, «Հայերենագիտության արդի խնդիրներ» խորագրով առցանց գիտաժողովի նյութերի ժողովածու, hamabarbar.am,  2018, էջ 49-56