Տարեթիվ, ամսաթիվ, ծննդավայր
1977 թ. նոյեմբերի 18, Երևան
Կրթություն
Երևանի պետական համալսարան, Արևելագիտության ֆակուլտետ (1994-1999) Երևանի պետական համալսարան, Իրանագիտության ամբիոն, ասպիրանտ (1999-2002), մասնագիտացումը՝ «իրանական և հայ լեզվաբանություն»
Գիտական աստիճան
Բանասիրական գիտությունների թեկնածու, Ժ.02.06. «Ասիայի հին և նոր լեզուներ» մասնագիտությամբ ատենախոսության թեման՝ «Հայ-օսական լեզվամշակութային առնչություններ» (պաշտպանությունը՝ 29.08.2002), ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի և ԵՊՀ միացյալ խորհուրդ, գիտ. ղեկ.՝ բ.գ.դ. պրոֆ. Գ.Ս. Ասատրյան:
Աշխատանքային գործունեություն
2016- ՀՀ ԳԱԱ Լեզվի ինստիտուտի Ընդհանուր և համեմատական լեզվաբանության բաժին, ավագ գիտաշխատող
Այլ տվյալներ
Հիմնական աշխատավայր՝ ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ, Բանահյուսության տեսության և պատմության բաժին:
Հոդվածների էլեկտրոնային տարբերակները՝
Մենագրություններ
1.Վայոց-ձոր. պատմամշակութային ժառանգության դրվագներ (հավաքական ﬔնագրություն) (խմբագրում), Երևան, ՀԱԻ հրատ., 2021, 296 էջ։
2.Ռոստամ Զալ. հայ-իրանական դյուցազնավեպ (պատումների ժողովածու) (կազմողներ՝ Ս. Հարությունյան, Հ. Համբարձումյան, Տ. Դալալյան, Ն. Վարդանյան, Ա. Պողոսյան, խմբագիր՝ Հ. Համբարձումյան), ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ, Երևան, ՀԱԻ հրատ., 2021, 371 էջ։
3.Բանագիտության պատմությունից դեպի բանահավաքչություն. Սվետլանա Վարդանյան (1940-2020) // Լրաբեր հասարակական գիտությունների, 2021, № 1 (661), էջ 304-317 (համահեղինակ՝ Ն. Վարդանյան)։
Հոդվածներ
1.The Armenian Loan-words in Ossetic // Second Biennial Convention on Iranian Studies (2-5 April, 2004, Yerevan, Armenia): Society, History and Culture in the Persianate World, Absstracts Yerevan, 2004:33.
2.Օսերենի հայկակական փոխառությունների՝ երկրագործությանն առնչվող շերտը// Արևելագիտական ժողովածու, հ. V (խմբ. Գ.Վ. Մելիքյան), Երևան, 2004, էջ 77-83։
3.Հայաստանի արքա Բարզանեսը լեզվադիցաբանական լույսի տակ //Մերձավոր Արևելք-II (պատմություն, քաղաքականություն, մշակույթ), Երևան, 2005, 12-18 էջ:
4.Շիրուան տեղանուան ստուգաբանութեան շուրջ // Հայկազեան հայագիտական հանդէս, 2006, հ. 26, էջ 17-28:
5.Հայ-օսական ﬕ քանի զուգաբանությունների շուրջ // Ջահուկյանական ընթերցուﬓեր-2007(հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցուﬓեր), ՀՀ ԳԱԱ ԼԻ, խմբ. Լ. Հովհաննիսյան և այլք, Երևան, 2007, էջ 73-78:
6.«Արևելաիրանական ﬕջնաշերտի» որոշ նմուշներ հայոց բառապաշարում // Ջահուկյանական ընթերցուﬓեր//2008 (հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցուﬓեր), ՀՀ ԳԱԱ ԼԻ, խմբ. Լ. Հովհաննիսյան և այլք, Երևան, 2008, էջ 61-69:
7.iš-qi-gu-lu-ú երկիրը և սկյութները // Խալդյան զորությամբ...Հոդվածների ժողովածու նվիրված Բորիս Պիոտրովսկու 100-ամյակին, Երևան, «Վելաս պրինտ», 2010, էջ 34-50:
8.On the kapi- Measurement in Ancient Near-Eastern Languages // Armenian Journal of Near Eastern Studies (Aramazd), 2011, Vol. 6.1, p.91-97.
9.Terms Concerning the City Life Borrowed from Armenian and Georgian into Ossetic(Alanian) // Revue des etudes arméniennes, Paris, 2011, Tome 33, p.1-11.
10.An Armenian-Ossetic Isogloss Concerning the Wheel Vehicles // Revue des études arméniennes, Paris, 2012, Tome 34, p. 1-7.
11. Օտար պատմագիրների կողմից հիշատակված՝ Հայաստանի հնագույն արքան //Հայկազուններ. առասպել և իրականություն (խմբ. Վ. Բարխուդարյան), ՀՀ ԳԱԱ, ԵՊՀ, Երևան, 2013, էջ 517-525:
12.Etymologizing Market Vocabulary // Market Beyond Economy (edited by A. Bobokhyan, L. Abrahamyan, K. Franklin), Institute of Archaeoligy and Ethnography, Yerevan , 2014, p. 119-124:
13.Հայերենի ենթաշերտային ծագման որոշ բառերի ստուգաբանություններ// Զեկուցումների ժողովածու. Հայրենագիտական միջազգային տասներորդ գիտաժողով, 7-9 հոկտեմբեր, 2015թ., ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, Երևան, «Գիտություն» հրատ., 2015, էջ 69-78:
14.Նոր առաներենի ուսումնասիրության պատմությունից// «Էջմիածին». պաշտօնական ամսագիր Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսութեան Մայր Աթոռոյ Սրբոյ Էջմիածնի, ՀԳ. տարի, Մայիս, 2016, Ս. Էջմիածին, էջ 73-100:
15.Գրիգոր Ղափանցեանը եւ Մառի«Յաբեթական»տեսոթիւնը. հայ-քարթուելական լեզուական առընչութիւնների ﬔկնաբանումը // Գիտական հոդվածների ժողովածու (նվիրվում է Գրիգոր Ղափանցյանի ծննդյան 130-ամյակին), ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, Երևան, «Ասողիկ», 2017, էջ 109-127:
16.Սազ և թառ նվագարանների անվանուﬓերի ծագման շուրջ // Հանրապետական գիտաժողովի նյութեր (նվիրված Վ.Ա. Քոսյանի ծննդյան 90-ամյակին), Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան, Բանասիրական ֆակուլտետ, Հայոց լեզվի և նրա դասավանդման ﬔթոդիկայի ամբիոն, Երևան, «Էդիթ պրինտ», 2017, էջ 100-111:
17.Հայերենում որոշ նվագարանների անվանուﬓերի ծագման շուրջ. քնար, շեփոր, ծնծղայ// Լեզու, խոսք, իրականություն (գոյաբանական և իմացաբանական հայեցակերպեր). Գիտական նյութերի ժողովածու՝ նվիրված ակադեﬕկոս, փիլիսոփա-լեզվաբան Էդուարդ Աթայանի ծննդյան 85-ամյակին, ՀՀ Կրթության և գիտության նախարարություն, Վանաձորի Հ. Թումանյանի անվան պետական համալսարան, Երևան, ԱՁ «Արման Ասմանգուլյան», 2017, էջ 246-257:
18.Արևելյան ﬕ շարք նվագարանների անվանուﬓերը հայերենում // Արևելագիտության (գիտական հոդվածների պարբերական ժողովածու), № 13, ԵՊՀ Արևելագիտության ֆակուլտետ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2017, էջ 448-463:
19.Վիպասանական արուեստը, երաժիշտ-կատարողները և նուագարանները վաղﬕջնադարեան Հայաստանում. լեզուա-մշակութաբանական ակնարկ // Հնչյուն և լռություն. Երաժիշտը և նվագարանը դարերի հոլովույթում (խմբ. Հ. Պիկիչյան), Երևան, 2017, էջ 38-53:
20.Հայերեն երկ և երգ արմատների ստուգաբանության շուրջ// «Ջահուկյանական ընթերցումներ» ﬕջազգային գիտաժողով, Երևան, հունիսի 15-16, 2017, ՀՀ ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտ, Երևան, «Գիտություն», 2017, էջ 92-104:
21.Հայ-վրացական բառային որոշ զուգաբանությունների շուրջ // Աբեղյանական ընթերցուﬓեր-2, ԵՊՀ Բանասիրության ֆակուլտետ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2018, էջ 43-56:
22.Երկինք և երկիր բառերի ստուգաբանության շուրջ // Ջահուկյանական ընթերցուﬓեր . գիտական հոդվածների ժողովածու, ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, Երևան, «Ասողիկ», 2018, էջ 69-78:
23.Մէլադա Աղաբէկեանի (1939-2015) կենսամատենագիտութիւնը. հայերէնի հաﬔմատական ուսուﬓասիրութեան հարցեր (համահեղինակներ՝ Տօնապետեան Ա. Ա., Սամուէլեան Վ. Կ.)// Լրաբեր հասարակական գիտությունների, Ե., «Գիտություն», 2018, № 2 (653). մայիս-օգոստոս, էջ 344-352:
24.Դիտարկումներ՝ նվագարանային պատկերացումներում տիեզերքի չորս տարրերի մասին ուսմունքի արտացոլման վերաբերյալ // Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի տարեգիրք,Հատոր Գ. Գիտական հոդվածներ (պատասխանատու խմբագիր՝ Տաթևիկ Շախկուլյան), Երևան, Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի հրատ., 2018, 312 էջ, էջ 91-106։
25.Մազքութների ծագման եւ տեղորոշման խնդիրները // Հայաստանը եւ արեւելաքրիստոնեական քաղաքակրթությունը. Գ (Հանրապետական գիտաժողով՝ նվիրված ճանաչված հայագետ-կովկասագետ Պավել Չոբանյանի ծննդյան 70-ամյակին. Երևան, 17-18 մայիսի, 2018). Զեկուցումներ եւ զեկուցումների դրույթներ, ՀՀ ԳԱԱ Արեւելագիտության ինստիտուտ, Երեւան, «Գիտություն», 2018, 288 էջ, էջ 50-54։
26.Պտուղների խորհրդանշական պատկերների բանագիտական քննութիւն (ըստ Միհրան Թումաճանի «Հայրենի երգ ու բան»-ի նիւթերի) // «Հասկաքաղ». Միհրան Թումաճան (1890-1973). Պատկերագիրք եւ գիտական հոդվածներ, Երեւան, Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի հրատարակչություն, 2018, էջ 190-199։
27.Շիրվանի տարածքի հայ թագավորության պատմության լուսաբանումը Սեդրակ Բարխուդարյանի աշխատանքներում // Սեդրակ Բարխուդարյան-120. գիտական հոդվածների ժողովածու (խմբ. Գագիկ Սարգսյան, Արսեն Հարությունյան), Երեւան, ՀՀ ԳԱԱ ՀԱԻ հրատարակչություն, 2019, 160 էջ, էջ 78-91։
28.Վասակ Սյունին և «երաժշտական կարգերը» ըստ Եղիշեի. Լեզվամշակութաբանական ակնարկ//Սյունիքը կրթության և մշակույթի օջախ. Գորիսի պետական համալսարանի հիմնադրման 50-ամյակին նվիրված գիտաժողովի նյութեր, ՀՀ ԿԳՆ Գորիսի Պետական Համալսարան, Երևան, «Արմավ», 2019, 592 էջ, էջ 523-531։
29.Դիտարկումներ 13-րդ դարում երաժշտական գործիքներին առնչվող աշխարհայացքային ընկալումների վերաբերյալ // Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի աշխատություններ, հ. 3 (ՀԱԻԱ-3), Երեւան, ՀԱԻ հրատարակչություն, 2019, 252 էջ, էջ 92-105։
30.Վիշապ բառի ստուգաբանությունը // Վիշապը հեքիաթի և իրականության սահմանին (խմբ. Ա. Բոբոխյան, Ա. Ջիլիբերտ, Պ. Հնիլա), Երևան, ՀԱԻ հրատարակչություն, 2019, էջ 242-246։
31.Հովհան Օձնեցու վիպական կերպարի համեմատական քննություն, Լրաբեր հասարակական գիտությունների, 2020, № 2 (659), էջ 179-196։
32.Некоторые вопросы этнокультурной истории арраноязычных армян //Армяне юга России: история, культура, общее будущее- III, Федеральный исследовательский центр Российской академии наук, Ростов-на-Дону, издательство ЮНЦ РАН(Южного федерального университета Российской академии наук), 2018, с. 73-76.
33.К вопросу о распространении массагетов на территории западного Казахстана. Историко-культурологический контекст // Маргулановские чтения - 2019. Материалы Международной археологической научно-практической конференции, посвященной 95-летию со дня рождения выдающегося казахстанского археолога К.А. Акишева, Нур-Султан, «Глобус», с. 243-247.
34.Нкоторые аспекты алано-армянских отношений: лингвистические и мифологические параллели // Народы Кавказа в цивилизационном пространстве: исторический опыт взаимодействия и современные проблемы. Сборник научных трудов по материалам Международной научно-практической конференции (под редакцией А.К. Дудайти), Владикавказ, Издательство Северо-Осетинского государственного университета имени К.Л. Хетагурова, 2020, с. 38-42.
35. Some Remarks on Genealogical Legends of the Ossetic Tagaours // Oral Narration in Iranian Cultures, Department of Linguistics and Philology, Uppsala University, Sweden, 2018, p. 15-16.
36.Նվագարանների առաջացումն ու գործառնությունը՝ ըստ Վարդան Այգեկցու և Հովհաննես Պլուզի հաղորդած ավանդազրույցի // Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի աշխատություններ, հ. 4 (ՀԱԻԱ-4), Երևան, ՀԱԻ հրատ., 2021, 48-59։
37.Դալալյան Տ.Ս., Ղռեջյան Լ.Խ., Ռոզա Գրիգորյան. կյանքը և գիտական գործունեությունը, Եր., ԼՀԳ, 2023, թիվ 3 (667), էջ 146-158։
38.Դալալյան Տ.Ս., Դավթյան Դ.Հ., Արևիքի (Մեղրու շրջանի) տեղանունները / գյուղանունները. աղբյուրագիտական և լեզվական դիտարկումներ // Բոբոխյան Ա.Ա., Դալալյան
Տ.Ս. (խմբ.), Արեւիք (Մեղրի). պատմամշակութային ժառանգություն և միջմշակութային կապեր». միջազգային գիտաժողով և աշխատաժողով. ծրագիր և ամփոփագրեր, Եր., ՀԱԻ հրատ., 2023, էջ 49-51։
39.Некоторые аспекты алано-армянских отношений: лингвистические и мифологические параллели // Народы Кавказа в цивилизационном пространстве: исторический опыт взаимодействия и современные проблемы. Сборник научных трудов по материалам Международной научно-практической конференции (под редакцией А.К. Дудайти), Владикавказ, Издательство Северо-Осетинского государственного университета имени К.Л. Хетагурова, 2020, с. 38-42.
40.Далалян Т.С., Из истории одной армяно-осетинской изоглоссы: ard- (< и.-е. *art-) // Армянский гуманитарный вестник (Памяти В.А. Ефимова. Специальный выпуск), Институт археологии и этнографии НАН РА, Институт языкознания РАН, Ереван, Изд. ИАЭ, 2022, № 8, с. 41-52.
41.On the Etymology of Some Oriental Musical Instruments // First International Congress of the Eurasian Association of Iranian Studies: Abstracts (edited by Pavel Lurje), Saint-Petersburg, Electronic publication, 2019, 150 pages, p. 89.
42.On The Main Episodes of the Epic about Armenian-Arab Alliance // Fundamental Armenology, 2021, Issue 1 (13), 80-90.
43. Dalalyan T.S. On Some Armenian-Georgian Lexical Isoglosses, The Caucasus on the Crossroads of International Trade and Cultural Exchanges: Proceedings of the International Scientific Conference, vol. 1, Yerevan, 2022, p. 93.
44. Dalalyan T.S., Hovsepyan R.A., Abrahamian L.H., Bobokhyan A.A., Gasparyan B.Z., Water management in Ancient Armenia: problems and perspectives, “Systemizing the past”: Papers in Near Eastern and Caucasian Archaeology Dedicated to Pavel S. Avetisyan on the Occasion of His 65th Birthday, Archaeopress, 2023, p. 42-55.
