Կայքի ընթերցողների խնդրանքով...

         Կայքի ընթերցողների խնդրանքով  ներկայացնում ենք ևս մի հատված   Հրաչյա Աճառյանի մասին Սոֆյա Աճառյանի՝ հրատարակության պատրաստվելիք հուշերի գրքից։

        «Մի օր Աճառյանն ինձ շտապ կանչեց իր աշխատասենյակը և խնդրեց, որ կարդամ մի ջնջված տող։ Այդ տողում բավական հստակ ձևով կարդացվում էր «Աճառյան» անունը։ Հրաչյան հարցրեց, թե արդյոք պարզ երևում է «Աճառյան»‑ը։ Կրկնեցի, թե շատ պարզ է և անվիճելի։ Աճառյանն ապա ասաց.

       – Սոֆի՛կ, գիտե՞ս՝ Մուրվալյանը երբեք չի մտածել, որ մի օր իր դիսերտացիան իմ ձեռքը կանցնի, նա ազատորեն հայհոյել է իմ հասցեին։ Բոլոր այս ջնջված տեղերը (նա մատնացույց էր անում ջնջումները) հայհոյանքներ են իմ դեմ։ Երևի ոչ ոք չի համաձայնել դիսերտացիայի ընդդիմախոս լինելու պատասխանատվությանը, և ճարահատ՝ ինձ են ուղարկել։ Վերջին պահին միայն Մուրվալյանը ջնջել է բոլոր այն տեղերը, որոնք իմ դեմ են` կարծելով, որ տկար տեսողությամբ ոչինչ չեմ նկատի։

       – Այժմ ի՞նչ ես անելու,- հարցրի ես հետաքրքրվելով։

       – Ոչինչ։ Եզրակացությունս քեզ կկարդամ։ Խնամքով ջնջելը արդեն նշանակում է, որ նա զղջացել է իր գրածի համար։

          Մուրվալյանի դիսերտացիան քննելուց հետո Աճառյանն ինձ կարդաց իր ռեցեն­զիան (կարծիքը), որի մեջ ասում էր. «Դիսերտանտը այս գործը գրել է՝ Աճառյանի դեմ հայ­հոյելու համար, առանց իմանալու, որ այդ գործը ինձ է հանձնվելու` քննության հա­մար։ Նա այդ հայհոյանքները մեծ խնամքով ջնջել է, բայց նույնքան խնամքով էլ կար­դացվում են։ Այս գործի արժանիքն այն է, որ դիսերտանտը կարողացել է երկար աշխա­տել և գրել այս գործը։ Եթե նա կարողացել է այդքան ջանք ու ճիգ թափել և գիրք գրել, ապա դա նշանակում է, որ անարժեքից հետո նա կարող է գրել նաև արժեքավոր գործեր։ Ուստի իր աշխատանքի համար պետք է տալ իրեն իր ցանկացած տիտղոսը։ Ուզածը ի՞նչ է որ»»։