Խաչատրյան Հասմիկ

Հասմիկ Ռաֆիկի Խաչատրյան
ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի բարբառագիտության բաժնի ավագ
գիտաշխատող, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ
 
Ծննդյան ամսաթիվ, ծննդավայր
1960թ. Հոկտեմբերի 10, գյուղ Արարատ
 
Կրթություն
1967-1977 Արարատ գյուղի միջնակարգ դպրոց
1977-1982 Երևանի Երևան, պետական համալսարան, բանասիրական ֆակուլտետ
1993-2004 ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի հայցորդ
2004 թ. «Ազգակցական հարաբերություններ արտահայտող բառերը հայերենի բարբառներում»
թեմայով թեկնածուական ատենախոսություն, բանասիրական գիտությունների թեկնածու
Աշխատանքային գործունեություն
1984--1988 թթ. ՀՀ ԳԱԱ Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի լաբորանտ
1988-1993 թթ. - ԳԱԱ Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, բարբառագիտության բաժնի
ավագ լաբորանտ
1996-2010 թթ. - ԳԱԱ Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, բարբառագիտության բաժնի
գիտաշխատող
2010թ. առ այսօր ԳԱԱ Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, բարբառագիտության բաժնի
ավագ գիտաշխատող
2004 թ. առ այսօր- հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի դոցենտ, Հայ-Ռուսական
(Սլավոնական) համալսարան
Այլ տվյալներ
40-ից ավելի հանրապետական և միջազգային գիտաժողովների մասնակցություն: Ավելի քան 50
գիտական հոդվածների և 5 աշխատությունների հեղինակ: ԲՈՀ-ի դոցենտ
Լեզուներ
Ռուսերեն (ազատ), անգլերեն (բառարանով)
Անձնական տվյալներ
Ամուսնացած է, ունի մեկ ու մեկ որդի և 5 թոռ:
Հեռախոս`+374 94100029 Էլ. փոստ` khachhasmik@yahoo.com
 
Մենագրություններ
1. «Ազգակցական հարաբերություններ արտահայտող բառերը հայերենի բարբառներում», մենագրություն,
Հ. Խաչատրյան, էջ 316, Ե., 2009թ.: 
2. «Գրական արևմտահայերենի և ՀՀ տարածքում գործառող Կը ճյուղի բարբառների առնչությունները»,
Մենագրություն, Վ. Կատվալյան, Ա. Աբրահամյան, Ջ. Բառնասյան, Հ. Խաչատրյան, 240 էջ, Ե., 2016:
3. «Հայաստանի Հանրապետության բարբառային համապատկեր», նյութեր, պրակ 1, Գեղարքունիք, (մենագրություն),
ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան ԼԻ կայքէջ, 2021, 209 էջ, մենագրությունում հեղինակած բաժին` «Բարբառային
իրողությունների տարածագործառական քննություն», մաս Բ, էջ 124-168:
4.», «Բարբառագիտական հետազոտություններ», պրակ Ա, մենագրություն, Հասմիկ Խաչատրյան և այլք, 2022,
մենագրությունում հեղինակած բաժին` Առու» հասկացության զուգաբանությունների բարբառային քննություն էջ 72-
82:
5. Բարբառագիտական հետազոտություններ, Պրակ Բ, 2023, մենագրություն, Մ. Աղաբեկյան, Ջ. Բառնասյան, Գ.
Գևորգյան, Հ. Խաչատրյան, Վ. Կատվալյան և այլք, էջ 81-114:  
Հոդվածներ
1. «Մայր հասկացության բառանվանումները հայերենի բարբառներում», Կանթեղ-6, Ե. 2002, էջ 121-134:
2. «Քահանա և տերտերակին հասկացությունների բառանվանումները հայերենի բարբառներում», Բանբեր Երևանի
համալսարանի, 3(108), Ե. 2002, էջ 148-153:
3. «Հայր բառանվան զուգաբանությունները հայերենի բարբառներում», International Conference on
Armenian Dialectology, Abstracts, Stepanakert, Organised by Anaid Tonapetyan (INALCO,
Paris), Bert Vaux (Harvard University, USA), 2001, p.14:
4. «Ամուսին հասկացության բառանվանումները հայերենի բարբառներում», Գիտություն և տեխնիկա, հ.11, Ե.,
2003, էջ 14-20:
5. «Արու զավակ բառանվան զուգաբանությունները հայերենի բարբառներում», Ակադ. Գ. Ջահուկյանի 80-ամյակին
նվիրված միջազգային գիտաժողովի զեկուցումների հիմնադրույթներ, Ե.2000, էջ 16-17:
6. «Տատ հասկացության բառանվանումների գործառական-ծագումնաբանական քննությունը հայերենի
բարբառներում», Նյութեր մաշտոցյան գրերի 1600-ամյակին նվիրված գիտաժողովի, ՀՀ ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտ, Ե,
.2005, էջ 37-41 :
7. «Տեգերկին հասկացության բառային դրսևորումները հայերենի բարբառներում», Գիտություն և տեխնիկա, Ե.,
2005, հ.6, էջ 21-25:
8. «Սկեսուր և սկեսրայր հասկացությունների բառանունները հայերենի բարբառներում» Գիտություն և տեխնիկա, Ե.,
2006, հ.8, էջ 23-29:
9. «Շեմ հասկացության բառանվանումների գործառական-ծագումնաբանական քննությունը հայերենի բարբառներում»,
«Ջահուկյանական ընթերցումներ», ՀՀ ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտ, Ե., 2006, էջ 84-90:
10. «Մանկաբարձուհի հասկացության բառային դրսևորումները հայերենի բարբառներում», Գիտություն և տեխնիկա,
Ե., 2007, հ.10, էջ 24-28:
11. «Ծննդկան հասկացության բարբառային տարբերակների բառաքննություն», Գիտություն և տեխնիկա, Ե., 2007,
հ.11, էջ 23-27:
12. «Որմնախորշ հասկացության զուգաբանությունները հայերենի բարբառներում», «Ջահուկյանական
ընթերցումներ», Հանրապետական գիտական նստաշրջան, Ե., 2008, էջ 70-80, ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտ:
13. «Թոնրի օդանցք և երդիկ» հասկացությունների բարբառային արտահայտությունները հայերենի բարբառներում»,
«Ջահուկյանական ընթերցումներ-2009», Հանրապետական գիտական նստաշրջան, Ե., 2009, էջ 80-88, ԳԱԱ
լեզվի ինստիտուտ:
14. «Հայերենի ուսուցումը Հայ-Ռուսական /Սլավոնական/ համալսարանում», Հայոց լեզու և գրականություն, Ե.,
2010, հ.1, էջ 43-45:
15. «Առաստաղ հասկացության բառազուգորդումների բարբառային բնութագիրը», «Ջահուկյանական
ընթերցումներ», ակադ. Գ. Ջահուկյանի 90-ամյակին նվիրված հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցումներ,
Ե., 2010, էջ 126-134, ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտ:
16. «Ջրհորդան հասկացության բառադրսևորումների բարբառային բնութագիրը», «Ջահուկյանական
ընթերցումներ», հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցումներ` նվիրված Հր.Աճառային ծննդյան 135-
ամյակին, Ե., 2011, էջ 142-154, ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտ:
17. «Որմ և անկյուն հասկացություններն արտահայտող բառերի բարբառային քննություն», «Ջահուկյանական
ընթերցումներ», հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցումներ, Ե., 2012, էջ 88-101:
18. «Տուն և տնտեսություն իմաստային դաշտի բարբառային բնութագիրը հայերենի բարբառներում», Սանկտ
Պետերբուրգ, Հայ լեզվաբանության 9-րդ միջազգային գիտաժողով, թեզիսների ժողովածու, Սանկտ Պետերբուրգ ,
2012, էջ 220-225 :
19. «Առու հասկացության զուգաբանությունների բարբառային քննություն», «Ջահուկյանական ընթերցումներ»
հանրապետական գիտական նստաշրջանի զեկուցումներ, Ե., 2013, էջ170-178:
20« «Ճանապարհ հասկացության բառանվանումների գործառական- ծագումնաբանական քննությունը հայերենի
բարբառներում»« Հայագիտությունը և արդի ժամանակաշրջանի մարտահրավերները, զեկուցումների դրույթներ, Ե.,
2013, Ե., 2014, էջ 129-131:
21. «Փողոց և արահետ հասկացությունների բարբառային բնութագիրը և բառիմաստային զարգացումները հայերենի
բարբառներում», «Ջահուկյանական ընթերցումներ», միջազգային գիտաժողովի զեկուցումներ, Ե., 2014, էջ 61-69:
22. «Ազգակցական հարաբերություններ արտահայտող բառանունների բարբառային պատկերը Գեղարքունիքի
մարզում»« Հայ բարբառագիտության հիմնախնդիրներ, միջազգային գիտաժողով, Ե., 2014, էջ 37-49:
23. «Դիտարկումներ տուն և տնտեսություն իմաստային դաշտն արտացոլող բառանվանումների շուրջ», Հայ
բարբառագիտության հիմնադրման 100-ամյակին նվիրված հանրապետական գիտաժողովի նյութեր, Ե., 2015, էջ 17-
30:
24. «Տուն և հյուղ» հասկացությունների բառանունների բարբառային բնութագիրը», «Ջահուկյանական
ընթերցումներ», միջազգային գիտաժողովի զեկուցումներ, Ե., 2015, էջ 74 -81:
25. «Բնակարան, տուն, կահ-կարասի իմաստային թեմատիկ խմբի բառանունները Գեղարքունիքի մարզում»,
«Ջահուկյանական ընթերցումներ», միջազգային գիտաժողովի զեկուցումներ, Ե., 2015, 69-74:
26. «Տանիք հասկացության բառանվանումների գործառական-ծագումնաբանական քննությունը բարբառային
հայերենում», Հայերենագիտական միջազգային 10-րդ գիտաժողով, զեկուցումների ժողովածու, Ե., 2015, էջ, 135-
147:
27. «Աղբ և աղբանոց հասկացությունների բառային դրսևորումները բարբառային հայերենում», «Ջահուկյանական
ընթերցումներ», գիտական հոդվածների ժողովածու, Ե., 2016, էջ 84-95:
28. « Եվդոկիայի միջբարբառը», Հայերենի բարբառագիտական ատլաս, պրակ 4, ԼԻ, Ե., 2016, էջ 60-95:
29. «Տան բաղկացուցիչ մասերի անվանումները բարբառային հայերենում», «Ջահուկյանական ընթերցումներ»,
Միջազգային գիտաժողովի զեկուցումների ժողովածու, ԼԻ, Ե., 2017, էջ 144-160:
30. «Սենյակ հասկացության բառանունները բարբառային հայերենում», Գիտական հոդվածների ժողովածու, ԼԻ, Ե.,
2017, էջ 164-174:
31. «Իրականության յուրահատուկ ընկալման բառային դրսևորումները Համշենի բարբառում», «Ջահուկյանական
ընթերցումներ», գիտական հոդվածների ժողովածու,ԼԻ, Ե., 2018, էջ 113-124:
32. «Ծիսապաշտամունքային որոշ բառեր Համշենի բարբառում», ՀՀ.ԳԱ Հ.Աճառյանի
անվան լեզվի ինստիտուտի հիմնադրման 75-ամյակի առթիվ «Հայերենագիտության
արդի խնդիրներ» խորագրով առցանց գիտաժողովի նյութեր, Ե., 2018:
33. «Диалектная характеристика семантического поля «Дом и домашнее хозяйство» в
диалектах армянского языка», «Армянский гумманитарный вестник», № 5, Академия
наук РФ, изд. «Зангак», Москва/Ереван, 2018, с. 408-421.
34. «Հինհայերենյան բառաշերտի որոշ իրողությունների արտացոլումը Համշենի բարբառում», «Ջահուկյանական
ընթերցումներ», գիտական հոդվածների ժողովածու, 2019, էջ 66-76:
35.«Արագածոտնի մարզի բարբառային որոշ իրողություններ»,   գիտական  հոդվածների ժողովածու, «Լեզու և
խոսք», Ե., 2019, էջ 135-146: Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ, ISBN 978-9939-9234-4-4,
/ http://language.sci.am/sites/default/files/lezow_ew_khosk_0.pdf /:
36. «Համշենի բարբառի բարբառային հնաբանությունների շուրջ», «Հայոց լեզվի պատմական ուսումնասիրության
արդի խնդիրների շուրջ» հայերենագիտական գիտաժողով: Ե., 2019, էջ 57-67, «Գիտություն» հրատ.:
37. «Տանը կից օժանդակ որոշ կառույցների անվանումները հայերենի բարբառներում», Շիրակի
պատմամշակութային ժառանգությունը. հայագիտության արդի հիմնահարցեր, 10-րդ մրջազգայաինգիտաժողովի
նյութեր, Գյումրի, 27-29 սեպտեմբեր, 2009, էջ 275-278:
38. «Բառիմաստային յուրօրինակ զարգացումները Համշենի բարբառում», Ջ. Ջահուկյանի ծննդյան 100-ամյակիի
Գևորգ Ջահուկյանի ծննդյան 100-ամյակին նվիրված գիտաժողովի գիտական հոդվածների  «Ջահուկյանական
ընթերցումներ» ժողովածու, Ե. 2020, էջ 77-87, «Գիտություն»:
39. «Ազգակցական հարաբերություններ արտահայտող բառանունների բարբառային պատկերը Արագածոտնի
տարածաշրջանում», «Արդի հայերենագիտության խնդիրներ», գիտական  հոդվածների ժողովածու, Ե., 2020, էջ
72-83: Հրատարակիչ ՀՀ ԳԱԱ Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ: ISBN 978-9939-9235-3-6
40. «Տուն և տնտեսություն իմաստային դաշտն արտացոլող բառանունների բարբառային պատկերը Արագածոտնի
տարածաշրջանում»,  «Լեզու և խոսք» առցանց գիտաժողով, Ե., 2020.
http://language.sci.am/sites/default/files/book/hasmik_khachatryan.pdf
41. «Դիտարկումներ բարբառային հայերենում տան օժանդակ որոշ կառույցների անվանումների շուրջ»: Վ.
Բրյուսովի անվան պետական համալսարան: Հայագիտությունը Մոնղոլիայում: Միջազգային գիտաժողովի նյութեր: Ե.,
2020, էջ 84-93: «»Վառմ» հրատ.:
42. «Իմաստափոխության իրողությունները Համշենի բարբառում», «Ջահուկյանական ընթերցումներ»
հայերենագիտական գիտաժողովի նյութեր, Ե., 2021, էջ 38-49:
43. «Բառակազմական որոշ իրողություններ Համշենի բարբառում», Լեզու և խոսք» էլեկտրոնային բազմալեզու
հանդես, հ. 1, 2021, էջ 29-43:
44. «Լուսամուտ և պատշգամբ» հասկացությունների բառանունները բարբառային հայերենում», Հայերենագիտական
առցանց գիտաժողովի նյութեր, ՀՀ ԳԱԱ ԼԻ, Ե., 2021, էջ 106-121: ՀՏԴ 811.19(082) ԳՄԴ 81.51ց43 Հ 301:
45. «Բառաբարդումը որպես յուրահատուկ լեզվամտածողության արտահայտության միջոց Համշենի բարբառում», ԼԻ,
«Ջահուկյանական ընթերցումներ 1-2», (17-18), 2022, էջ 28-40:
46. «Տան հատակ (գետին) հասկացության բառանունները բարբառային հայերենում» «Շիրակի
պատմամշակութային ժառանգությունը. հայագիտության արդի հիմնահարցեր» 11-րդ միջազգային գիտաժողովի
նյութերի ժովովածու, 2022, էջ 237-240:
47. «Գետին» հասկացության բառանունները և նրանց իմաստային զարգացումները բարբառային հայերենում»,
«Ջահուկյանական ընթերցումներ», Ե., 2022, էջ 82-94:
48. «Կռզենի բարբառի առանձնահատկությունները», Բարբառագիտական ընթերցումներ, Ղարաբաղ-Շամախիի կամ
ծայրհյուսիսարևելյան միջբարբառախումբ, արդի վիճակ, միտումներ և մարտահրավերներ», ԼԻ, Ե., 2022, էջ 59-
89:
49. «Համշենի բարբառի բաղադրյալ կազմությունների իմաստային դրսևորումները», «Ջահուկյանական
ընթերցումներ -1», (19), Ե., 2023, էջ 14-32:
50. «Բարբառային որոշ իրողություններ «Սասնա Ծռեր» վիպերգի պատումներում», «Բանահյուսություն և
գրականություն» միջազգային գիտաժողովի նյութերի ժողովածու (10-11 հունիսի, 2023 թ.), Գավառ-2023, էջ
274-295:
51. «Lexical features of Hamshen dialect» («Համշենի բարբառի բառապաշարային
առանձնահատկությունները»), «Ջահուկյանական ընթերցումներ 2», (20), 2023, էջ 35-50:.
52. «Կարնո բարբառի Բասենի խոսվածքի մի դրսևորում Շիրակի մարզում (հնչյունական համակարգ)», «Շիրակը
հայոց բառ ու բանի գանձարան», միջազգային գիտաժողովի նյութեր (Ե., 2023, նոյեմբերի 24), էջ 26-36:
53. «Բասենի խոսվածքը Շիրակի մարզում (Քերակնական առանձնահատկություններ)»,

Հայտարարություններ

  •          ՀՀ ԳԱԱ Հ․ Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի կիրառական լեզվաբանության բաժինը շարունակում է սեմինարների շարքը՝ նվիրված էլեկտրոնային պաշտոնական հաղորդակցման յուրահատկություններին և ժամանակակից տեխնոլոգիաներից օգտվելու եղանակներին։

             Շարքի հերթական սեմինարը տեղի կունենա նոյեմբերի 20-ին ՀՀ ԳԱԱ լեզվի ինստիտուտի կիրառական...

  •    Հարգելի՛ գործընկերներ,

                Սիրով տեղեկացնում ենք, որ ՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտը   2024 թ. հոկտեմբերի 10-ին հրավիրում է «Բառագիտության արդի խնդիրներ» խորագրով հանրապետական գիտաժողով՝ նվիրված Հայկ Ամալյանի 100-ամյակին:

             Գիտաժողովին զեկուցումով...

  •      «Ջահուկյանական ընթերցումներ»-ը այսուհետև  հրատարակվում է իբրև մաս­նա­գի­տական, կույր գրախոսվող  հանդես՝  հայոց լեզվին և ընդ­հանուր լեզվա­բա­նու­թյանն առնչվող ամենատարբեր տեսական և թեմատիկ  հարցա­դրումների համար հարթակ  տրամադրելով ինչպես Հայաս­տա­նի, այնպես էլ արտերկրի գիտնականներին:
         Ընդունվում են հայերեն, անգլերեն,...

Ատենախոսություններ

Միրանուշ Էդուաարդի Կեսոյան  «Ներակայումը արդի հայերենում»

 (թեկնածուական ատենախոսություն)  Ժ.02.01 «Հայոց   լեզու»

30.10.2024, ժ.15-ին

Գիտական  ղեկավար...

Ամիր Մեհդիի Զեյղամի  «Էթնոնիմների իմաստային զարգացումը պարսից դասական գրականության մեջ
(IX –XVI դարեր)»
 (թեկնածուական ատենախոսություն)  Ժ.02.06 «Ասիայի հին և նոր  լեզուներ»
26....

 
Education - This is a contributing Drupal Theme
Design by WeebPal.