Գիտական քննարկում հայոց լեզվի պատմության բաժնում

          Ս.թ. մարտի 22-ին  ինստիտուտի հայոց լեզվի պատմության բաժ­նում  ներկայացվեց նույնանիշ­նե­րի՝ XVIII դարից ավանդված ձե­­ռագիր բառա­րաններում վկայված նորակերտ բայերին վերաբերող հոդ­վածը։ 

      Բանախոսը նշեց, որ հոմանիշների՝ XII-XVII դդ. ավանդված ձեռագիր բա­ռա­րան­նե­րին առնչված հետազո­տող­նե­րը հավաս­տում  են, որ  դրանց «ման­­րազնին ու­սում­նա­սի­րու­­թյունը ի հայտ կբերի բավական նոր բառեր, ո­րոնք ժամա­նակին գոր­ծածա­կան են եղել մեր գրականության ու ժողովրդա­կան խոսվածքի մեջ»: Նոր կամ նորա­կերտ բա­­ռեր առկա են նաև նույնա­նիշ­ների` XVIII դ. ավանդված ձե­ռագիր բառա­րաններում, որոնք չունեն բնա­գրա­յին օրինակ­ներ։ Ուստի,  ըստ նրա, փորձ է արվում այդ բա­ռե­­րի գո­յու­թ­յունը հաստա­տել հայերե­նի բառակազմության ա­ռանձ­­նա­հատ­կու­թ­յուն­­ներով, հե­տա­գայում լույս տեսած բառարան­նե­րով, հնարա­վորության դեպ­քում՝ նաև բնա­գրա­յին օրինակ­ներով: Առանձնացված առակցել, առբասրել, հակազինել,  հա­կա­մար­տել, մանրա­խու­զել, նեղարկել, պայմա­նաւորել, սա­կարկել, տրտմակցել  բա­յե­րի քննությամբ բանախոսը պարզել է, որ XVIII դ. ավանդված ձե­ռա­գիր բառա­րան­նե­րում առկա, գրաբարի տպագիր բառարաններում չվկայ­ված այս բայերը կամ ստեղ­ծել են ընդօրինակող գրիչները, կամ էլ  նրանք բառաշարքերին հավելել են բա­յեր, որոնք գործա­ծել են ժա­մա­­­նա­­կից­նե­րը. մի քանի բայ հիշատակում է Մխ. Սե­բաս­տացին XVIII դ. լույս տեսած բա­ռա­րա­նում։ Մի քանիսն էլ, ըստ բա­ռա­­րանային տվյա­լների, պահպանվել են հայոց լեզվի արևե­­լա­հայ և արևմտահայ տարբե­րակ­նե­րում։

     Ծավալվեց քննարկում. բանախոսը պատասխանեց բաժնի գիտաշխատակիցների հարցերին։